سی بی سی تی دندان یکی از انواع عکس دندانپزشکی است . سیستم های توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی (CBCT) گونه ای از سیستم های توموگرافی کامپیوتری سنتی (CT) هستند. در واقع، سیستم‌ های سی بی سی تی که توسط متخصصان دندانپزشکی استفاده می ‌شود، به دور بیمار می‌ چرخند و با استفاده از یک پرتو اشعه ایکس مخروطی شکل، داده ‌ها را ضبط می ‌کنند. این داده ها برای بازسازی یک تصویر 3 بعدی از دندان ها، ناحیه دهان، فک و صورت، و گوش، بینی و گلو از آناتومی بیمار استفاده می شود.

در این نوشته تصمیم داریم تا با ارائه اطلاعاتی مفید و کاربردی در مورد رادیولوژی عکس cbct به طور کامل به سوال عکس cbct برای چیست؟ پاسخ دهیم. ابتدا به توضیح اصول عملکرد CBCT و همچنین تفاوت آن با دیگر تکنیک ‌های تصویربرداری رادیولوژی می ‌پردازیم. سپس به بررسی مزایا و معایب استفاده از عکس CBCT در تشخیص بیماری ‌ها و برنامه‌ریزی درمان اشاره می کنیم.

در ادامه، به معرفی و تشریح مهم ترین کاربردهای رادیوگرافی CBCT در رادیولوژی می ‌پردازیم. این شامل مواردی مانند تصویربرداری دندانی، تصویربرداری مفصل فک، بررسی تومورها و تغییرات استخوانی صورت، تشخیص و بررسی عفونت‌ های دندانی و فک، برنامه‌ ریزی جراحی دندانی و فک و صورت و غیره خواهد بود. 

در ادامه این بخش با ما همراه بمانید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با سی بی سی تی دندان کسب کنید.

Cbct دندان چیست؟

Dental cone beam computed tomography به اختصار cbct، نوع خاصی از دستگاه اشعه ایکس است که در شرایطی که اشعه ایکس معمولی دندان یا صورت کافی نیست، استفاده می شود. البته این روش، به طور معمول استفاده نمی شود زیرا قرار گرفتن در معرض اشعه این اسکنر، به طور قابل توجهی خطرات بیشتری از اشعه ایکس معمولی دندان به همراه دارد.

در پاسخ به سوال عکس cbct چیست؟ باید بگوییم که عکس CBCT به تصویربرداری سه‌ بعدی از ساختارهای داخلی دندان، فک و صورت با استفاده از تکنیک CBCT اشاره دارد. این تصویربرداری با استفاده از یک منبع تابش مخصوص و یک دتکتور، تصاویر سه بعدی با کیفیت بالا از منطقه مورد نظر را به دست می ‌دهد.

با تصویربرداریCBCT، ساختارهای مختلف دندانی و فک و صورت، از جمله دندان ‌ها، ریشه ‌ها، لثه، عصب ‌ها، عروق خونی، استخوان ‌ها، مفاصل فک و تومورها قابل مشاهده و بررسی هستند. به علت دقت بالا و قابلیت دریافت تصاویر با رزولوشن بالا، CBCT  به عنوان یک ابزار قدرتمند در تشخیص بیماری‌ ها، برنامه ‌ریزی درمان و بررسی تغییرات استخوانی و ساختاری مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

عکس CBCT به دندانپزشکان و رادیولوژیست‌ ها کمک می‌ کند تا با دقت بیشتری به تشخیص بیماری‌ ها بپردازند و برنامه ‌ریزی درمانی مناسبی را برای رفع مشکلات دندانی و دندان درد بیماران خود تدوین کنند. همچنین، با استفاده از این نوع عکس، امکان بررسی و تحلیل جزئیات دقیق‌ تری از ساختارهای داخلی دندانی و فک و صورت وجود دارد.

این نوع سی تی اسکن، از نوع خاصی از فناوری برای تولید تصاویر سه بعدی از ساختارهای دندانی، بافت های نرم، مسیرهای عصبی و استخوان در ناحیه جمجمه و صورت در یک اسکن استفاده می کند. تصاویر به دست آمده با سی تی پرتو مخروطی یا سی بی سی تی، امکان برنامه ریزی دقیق تری برای درمان را فراهم می کند.

با Cbct، یک پرتو اشعه ایکس به شکل مخروط در اطراف بیمار حرکت می‌کند تا تعداد زیادی تصویر تولید شود که به آن نما نیز می‌گویند. سی تی اسکن و سی تی پرتو مخروطی هر دو تصاویر باکیفیت تولید می کنند. برای گرفتن عکس cbct دندان در تهران می توانید به رادیولوژی دکتر مشفقی مراجعه کنید.

کاربرد Cbct دندان

سیستم های سی بی سی تی دندانی از اوایل دهه 2000 در ایالات متحده فروخته شد و به طور فزاینده ای توسط رادیولوژیست ها و متخصصان دندانپزشکی برای کاربردهای بالینی مختلف از جمله برنامه ریزی ایمپلنت دندانی، تجسم دندان های غیر طبیعی، ارزیابی فک و صورت، ارزیابی شکاف کام، تشخیص پوسیدگی دندان (حفره ها)، تشخیص ریشه (کانال ریشه) و تشخیص ترومای دندان مورد استفاده قرار گرفت.

مزایا سی بی سی تی دندان

تصویربرداری با اشعه ایکس، از جمله سی بی سی تی دندان، روشی سریع و غیرتهاجمی برای پاسخ به تعدادی از سوالات بالینی ارائه می دهد. تصاویر CBCT دندانی اطلاعات سه بعدی (D3) را به جای اطلاعات دو بعدی 2D)) ارائه شده توسط یک تصویر اشعه ایکس معمولی ارائه می دهند که ممکن است به تشخیص، برنامه ریزی درمان و ارزیابی شرایط خاص کمک کند.

اگرچه دوزهای تشعشعات معاینه CBCT دندان عموماً کمتر از سایر معاینات CT است، اما معاینات CBCT دندانی معمولاً تشعشعات بیشتری را نسبت به معاینات اشعه ایکس دندان معمولی ارائه می دهند و نگرانی در مورد قرار گرفتن در معرض پرتو برای بیماران جوان تر بیشتر است، زیرا آنها به تشعشع حساس تر هستند و طول عمر بیشتری برای ایجاد عوارض جانبی دارند.

چگونه برای سی بی سی تی دندان آماده شویم؟

سی بی سی تی دندان معمولا نیاز به آمادگی خاصی ندارد. قبل از شروع، ممکن است از شما خواسته شود هر چیزی که ممکن است در تصویربرداری اختلال ایجاد کند، از جمله اشیاء فلزی، مانند جواهرات، عینک، گیره مو و سمعک را بردارید. همچنین ممکن است نیاز به برداشتن دندان متحرک نیز وجود داشته باشد، توصیه می ‌شود این موارد را در معاینه خود بیاورید، زیرا ممکن است دندانپزشک یا جراح دهان شما نیز نیاز به معاینه داشته باشد.

در طول یک اسکن CBCT، در حالی که دستگاه تصویربرداری به آرامی در کل سر شما می چرخد، راحت می نشینید. در حین اسکن باید کاملاً بی حرکت بمانید، بنابراین ممکن است چیزی به شما داده شود که سر خود را در مقابل آن قرار دهید تا به شما کمک کند در این حالت باقی بمانید. اسکن CBCT در حالی که تنها حدود 20 تا 40 ثانیه طول می کشد، سریع و کاملاً بدون درد است.

به طور شگفت انگیزی، در طی چند ثانیه اسکن، بیش از 150 تصویر گرفته می شود و سپس این تصاویر در کنار هم قرار می گیرند تا یک تصویر سه بعدی برای دندانپزشک شما ایجاد شود.

علاوه بر این، در صورت وجود احتمال بارداری، لازم است که این موضوع به دندانپزشک یا جراح دهان اطلاع داده شود.

کاربردهای سی بی سی تی دندان

عکس cbct برای چیست؟ برخی از کاربردهای عکس CBCT عبارتند از:

تشخیص و بررسی بیماری ‌های دندانی: با استفاده از رادیولوژی عکس cbct، می ‌توان تشخیص بیماری‌ های دندانی و تشخیص عفونت ریشه دندان با رادیوگرافی را به صورت دقیق انجام داد. این شامل تشخیص عفونت ‌های دندانی، نیاز به ترمیم و جراحی عمقی، تشخیص و بررسی ترک ‌ها، تشخیص پوسیدگی دندان از روی عکس رادیولوژی و سایر تغییرات ساختاری دندان ‌ها است.

بررسی تغییرات ساختاری و تغییرات فک و صورت:  CBCT در بررسی تغییرات ساختاری فک و صورت مفید است. این تکنیک قابلیت بررسی دقیق ‌تر و ارزیابی تغییرات استخوانی، کیست دندان، تومورها و غیره را فراهم می ‌کند.

برنامه ‌ریزی جراحی دندانی و ایمپلنت:  CBCT به دندانپزشکان کمک می‌ کند تا قبل از انجام جراحی دندانی و ایمپلنت، ساختارهای دندانی و استخوانی را به دقت بررسی کنند. این اطلاعات به پزشک کمک می‌ کند تا موقعیت مناسب برای ایمپلنت ‌ها را تعیین کند و ریسک ‌های جراحی را کاهش دهد.

بررسی تومورها و تغییرات استخوانی: CBCT قابلیت تشخیص و بررسی تومورها، تغییرات استخوانی و عفونت ‌های مختلف در ناحیه دهان و فک و صورت را دارد. این تصاویر با کیفیت بالا به پزشک کمک می ‌کنند تا تصمیمات درمانی صحیح ‌تری را اتخاذ کند.

CBCT دندان عمولاً برای برنامه ریزی درمان مسائل ارتودنسی استفاده می شود. همچنین برای موارد پیچیده تری که شامل موارد زیر است نیز مفید خواهد بود:

برنامه ریزی جراحی برای دندان های نهفته

تشخیص اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

قرار دادن دقیق ایمپلنت های دندانی

ارزیابی فک، سینوس ها، کانال های عصبی و حفره بینی

تشخیص، اندازه گیری و درمان تومورهای فک

تعیین ساختار استخوان و جهت دندان

تعیین محل منشاء درد یا آسیب شناسی

آنالیز سفالومتری

جراحی ترمیمی

چه کسانی لازم است سی بی سی تی دندان انجام دهند؟

دندانپزشک شما ممکن است به چند دلیل توصیه کند که اسکن سی بی سی تی انجام دهید. ممکن است این اسکن به عنوان بخشی از مرحله برنامه ریزی برای درمان دندان شما استفاده شود. با انجام یک اسکن دندان، دندانپزشک شما قادر خواهد بود اطلاعات دقیق و مورد نیاز در مورد وضعیت دهان شما داشته باشد. این اطلاعات می تواند شامل تصاویر زیر باشد:

از دست دادن استخوان

پوسیدگی دندان

اعصاب

بافت نرم

شکستگی یا رشد غیر طبیعی صورت

عفونت ها

مشکلات ریشه دندان

علائم TMJ یا سایر مشکلات فک

سایر بی نظمی ها

بدیهی است که اینها همه چیزهایی هستند که می خواهید دندانپزشک شما هنگام انجام هر نوع درمانی، از آنها آگاه باشد. به عنوان مثال، روشی مانند ایمپلنت دندان بهتر است با دانش هر چه بیشتر انجام شود. به این ترتیب، می توان مشکلات احتمالی را از قبل برطرف کرد یا به طور کلی از آن اجتناب کرد. حتی ممکن است ایمپلنت دندان به دلیل اطلاعاتی که به طور ایمن از طریق اسکن سی بی سی تی جمع آوری شده است، ناامن تشخیص داده شود و اصلاً انجام نشود.

چرا اسکن CBCT ضروری است؟

از آنجایی که اسکن CBCT تمام استخوان‌ها، اعصاب و بافت ‌های نرم شما را با جزئیات زیاد نشان می ‌دهد، این به دندانپزشک امکان می ‌دهد سلامت شما را تشخیص داده و رویکرد درمانی خود را حتی قبل از شروع یک روش برنامه ‌ریزی کند.

قابل ذکر است که این فناوری گامی کلیدی در برنامه ریزی و انجام موفقیت آمیز جراحی ایمپلنت دندان است. اسکن CBCT به پریودنتیست (متخصص جراحی لثه و ایمپلنت) شما کمک می کند:

اندازه گیری های دقیق از جمله شکل و ابعاد فک را ارائه می دهد

مشکلات لثه را شناسایی می کند

ضایعاتی را که ممکن است نشان دهنده بیماری جدی باشد را شناسایی می کند

منشا هر درد را پیدا می کند

سینوس ها، حفره بینی و کانال عصبی را ارزیابی می کند

به طور کلی، اسکن CBCT بخش مهمی از درمان مدرن ایمپلنت است. در مجموع، این فناوری به تیم دندانپزشکی این امکان را می ‌دهد که یک مدل مجازی کامل از بافت ‌های نرم، استخوان ‌ها و دندان ‌های شما تهیه کند و نتایج بهتری ارائه دهد.

در واقع اسکن CBCT به پریودنتیست ها کمک می کند:

بایت مناسب را با دقت طراحی کرده و خطر ناهماهنگی ایمپلنت ها را کاهش دهند

استخوان فک موجود، محل سینوس ماگزیلاری و اعصاب حسی را اندازه گیری و محلی سازی کنند

اندازه و طول مناسب ایمپلنت را برای ثبات، ایمنی و یکپارچگی مطلوب انتخاب کنند

جمع بندی

در این نوشته با توضیحات کاملی در مورد عکس CBCT به سوال عکس cbct چیست؟ پاسخ دادیم. در صورتی که باردار هستید قبل از اقدام به رادیولوژی عکس cbct در مورد عوارض رادیوگرافی دندان در دوران بارداری از پزشک خود کسب اطلاعات کنید.

سیستم ‌های CBCT که توسط متخصصان دندانپزشکی استفاده می ‌شوند، به دور شما می‌چرخند و با استفاده از اشعه ایکس مخروطی شکل، داده ‌ها را ضبط می ‌کنند. در کمتر از یک دقیقه، حدود 150 تا 200 تصویر از زوایای مختلف گرفته می شود و داده های گرفته شده برای بازسازی یک تصویر سه بعدی از دندان ها، دهان، فک، گردن، گوش، حلق و بینی استفاده می شود. اگر دندانپزشک برای شما اسکن سی بی سی تی تجویز کرده است و به دنبال بهترین و تخصصی ترین مرکز رادیولوژی باری انجام این اسکن هستید، ما به شما پیشنهاد می کنیم به رادیولوژی تخصصی دندان، فک و صورت دکتر مهکامه مشفقی، یکی از مراکز تخصصی در این زمینه مراجعه کنید که با پیشرفته ترین و به روزترین دستگاه های دیجیتال با پرسنل مجرب و متخصص، رادیولوژی فک و صورت را به مراجعه کنندگان ارائه می دهند.